Chia sẻ
UNG THƯ VÚ VÀ UNG THƯ CỔ TỬ CUNG: BẠN NÊN QUAN TÂM
By Victoria Healthcare 14 Tháng 5 2019
I/ Ung thư vú:
Ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất và gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ các nước phát triển. Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Thế giới (IARC) ung thư vú đứng đầu, chiếm 21% trong tổng số các loại ung thư ở phụ nữ. Tại Việt Nam ung thư vú là loại ung thư có tần suất cao nhất. Yếu tố gia đình từ lâu được xem nguyên nhân chính liên quan đến ung thư vú, tuy nhiên thực tế nó chỉ chiếm khoảng 10–15%.
Một điều quan trọng là việc phát hiện sớm ung thư vú qua tầm soát sớm ở phụ nữ có thể ngăn ngừa và cải thiện tình trạng điều trị của các phụ nữ mắc ung thư vú.
Bảng thống kê dưới đây liệt kê các yếu tố nguy cơ ung thư vú:
Yếu tố |
Nguy cơ thấp |
Nguy cơ cao |
Tuổi |
30–34 |
70–74 |
Lần đầu có kinh |
>14 |
<12 |
Thuốc tránh thai |
Không dùng |
Có dùng |
Tuổi có con lần đầu |
<20 |
≥30 |
Thời gian cho con bú |
≥16 |
0 |
Số lần sinh con |
≥5 |
0 |
Tuổi khi cắt buồng trứng |
<35 |
Không cắt |
Tuổi mãn kinh |
<45 |
≥55 |
Dùng estrogen thay thế |
Không dùng |
Đang dùng |
BMI cơ thể sau mãn kinh |
<22,9 |
>30,7 |
Tiền sử gia đình có người bị K vú |
Không |
Có |
Nồng độ estradiol trong máu |
Thấp |
Cao |
Nên lưu ý các dấu hiệu bất thường của vòng 1:
Các dấu hiệu cảnh báo ung thư vú không giống nhau ở từng phụ nữ. Có chị em cảm thấy đau, sưng ngực, thay đổi hình dạng núm vú, nhưng có người lại cảm thấy đau lưng, vai, có hạch ở nách.
- Đau tức ngực
Đôi khi bạn đột nhiên bị nhói đau như luồng điện nhẹ đi từ ngực trái đến ngực phải. có thể đâu đó các khối u có nhiều kích thước khác nhau, nằm đơn lẻ hoặc nằm rải rác phía sau núm vú hay ống dẫn sữa làm đẩy mô vú, gây cảm giác đau, sưng và khó chịu ở ngực.
- Ngứa ở ngực
Chủ yếu liên quan tới ung thư vú dạng viêm, và thường bị bỏ qua. dạng viêm gây ngứa nhiều, nổi mẩn đỏ, da sần sùi. Nguyên nhân là do các tế bào ung thư phát triển nhanh chặn mạch máu và bạch huyết mạch ở da, khiến cho chất lỏng tích tụ trong và dưới da, gây kích thích da.
- Đau lưng, vai, gáy
Ở một số phụ nữ mắc ung thư vú, họ cảm thấy đau ở lưng hay vai chứ không phải ở ngực hoặc vú. Cơn đau thường xảy ra ở phần lưng trên hoặc giữa 2 bả vai, dễ bị nhầm lẫn với chấn thương dây chằng, viêm xương khớp cột sống.
- Thay đổi hình dạng và kích thước vú
Nhiều phụ nữ không sờ thấy khối u như thông thường mà họ thấy ngực to hơn, chảy xuống thấp hơn, có hình dạng khác thường.
- Sự thay đổi ở núm vú
Một trong những vị trí phổ biến nhất mà khối u thường xuất hiện là bên dưới núm vú, bạn có thể cảm nhận được những thay đổi nhất định như núm vú có thể dẹt hơn, thụt vào trong, hay tiết dịch từ núm vú, có thể lẫn kèm máu. Da của núm vú có thể trở nên sần sùi, có vảy, hay viêm.
- Sưng hoặc có khối u, hạch ở nách
Hạch bạch huyết có thể là nguyên nhân của bệnh cảm cúm, nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu có một khối u hoặc vết sưng đau dưới vùng cánh tay kéo dài trong một tuần mà không rõ nguyên nhân, đó có thể là dấu hiệu ban đầu của ung thư vú.
- Ngực đỏ, bị sưng
Nếu bạn có cảm giác ngực mình nóng, hay ửng đỏ (thậm chí có màu tím), sưng đau, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, viêm vú, nhưng cũng có thể là ung thư vú dạng viêm. Nguyên nhân là do các khối u vú đẩy vào chèn ép các mô, khiến ngực bị sưng, đau tức và tấy đỏ.
Các biện pháp tầm soát sớm ung thư vú
Việc tầm soát úng thư vú sớm thông qua khám sức khoẻ định kỳ là một trong những biện pháp ngăn ngừa hữu hiệu. Với việc thăm khám cùng bác sỹ, rà soát các bất thường và thực hiện những xét nghiệm phù hợp bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa ung thư vú ngay từ những dấu hiệu ban đầu. Trong quá trình thăm khám, bác sỹ có thể chỉ định cho bạn thực hiện các chẩn đoán sau:
- Khám lâm sàng tuyến vú:
Phụ nữ trên 40 tuổi cần được khám ngựcmỗi năm. Cần đảm bảo cho toàn bộ tuyến vú được thăm khám kể cả phần đuôi của tuyến ở gần nách. Bác sỹ sẽ hướng dẫn cho bạn cách tự thăm khám tuyến vú tại nhà. Việc tự khám vú nếu được thực hiện đúng cách có thể giúp phát hiện sớm một bướu vúđể có những tiên lượng tốt hơn.
- Chụp nhũ ảnh:
Là phương pháp chụp X quang đặc biệt cho hình ảnh chi tiết của tuyến vú, có thể thấy những điểm vôi hóa rất nhỏ. Nhũ ảnh đóng vai trò quan trọng trong tầm soát ung thư vú.Phụ nữ trên 40 tuổi được khuyến cáo nên chụp nhũ ảnh mỗi 1-2 năm một lần.
Siêu âm tuyến vú:đặc biệt hữu ích ở bệnh nhân có cấu trúc mô vú đặc.
Siêu âm giúp phân biệt rõ một tổn thương dạng nang với một tổn thương dạng đặc. Ngoài ra, với siêu âm người phụ nữ không có nguy cơ nhiễm tia X, thích hợp cho phụ nữ đang mang thai cần tầm soát và phụ nữ trẻ để giảm ảnh hưởng tia X.
II/ Ung thư Cổ Tử Cung:
Khám Phụ Khoa và Khám Ung Thư Cổ Tử Cung
Khám phụ khoa được thực hiện để kiểm tra các căn bệnh trong âm đạo,cổ tử cung, tử cung và buồng trứng. Khám ung thư cổ tử cung là một xét nghiệm để kiểm tra các thay đổi trong cổ tử cung, có thể là dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thư. Cũng có thể khám vú cùng lúc.
Phụ nữ nên đi khám ung thư cổ tử cung trong ba năm kể từ lần sinh hoạt tình dục đầu tiên hay khi đến 21 tuổi. Sau đó, quý vị nên hỏi bác sĩ thử nghiệm này phải được thực hiện bao nhiêu lần dựa trên độ tuổi và tiền sử sức khỏe của mình. Đa số phụ nữ đi thử nghiệm mỗi 1 đến 3 năm.
Trong Khi Xét Nghiệm:
- Nhân viên y tá sẽ hỏi về tình trạng sức khỏe của quý vị. Họ sẽ kiểm tra huyết áp và cân nặng của quý vị.
- Nhân viên y tá sẽ đưa quý vị tới một căn phòng. Quý vị có thể cần phải mở áo choàng hoặc cởi áo ra để khám vú.
- Quý vị cần cởi bỏ quần áo từ eo trở xuống. Quý vị sẽ có một tờ giấy để che chân và bụng khi nằm trên bàn.
- Bác sĩ của quý vị có thể bắt đầu khám vú trước. Họ sẽ nhẹ nhàng chạm vào mỗi bầu vú để kiểm tra
- xem có cục u hay không.
- Sau khi khám vú, bác sĩ sẽ yêu cầu quý vị đặt bàn chân lên hai chiếc kiềng và xê dịch người về phía cuối bàn. Sau đó, quý vị cần
- phải dạng hai đầu gối ra.
- Bác sĩ sẽ ngồi gần phía bàn chân quý vị và bật một chiếc đèn để khám âm đạo của quý vị trong khi làm xét nghiệm.
- Bác sĩ của quý vị khám bên trong đùi và lỗ âm đạo để kiểm tra các dấu hiệu bị nhiễm trùng, cục u hoặc các dấu hiệu khác.
- Bác sĩ nhẹ nhàng đưa một dụng cụ vào trong âm đạo của quý vị.Dụng cụ này sẽ giữ âm đạo mở để làm xét nghiệm. Quý vị nên thở sâu qua miệng để thư giãn. Hãy cho bác sĩ biết nếu quý vị cảm thấy đau hoặc khó chịu.
- Bác sĩ của quý vị sẽ quẹt cổ tử cung để lấy một chút tế bào. Thủ thuật này gọi là quẹt ung thư cổ tử cung. Các tế bào đó sẽ được gửi đi để xét nghiệm.
- Bác sĩ sẽ lấy dụng cụ đó ra.
- Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng đưa 2 ngón tay (có đeo bao tay) vào trong âm đạo của quý vị.
- Bác sĩ dùng tay kia để ấn lên vùng bụng dưới của quý vị để cảm nhận hình dạng và kích thước tử cung và buồng trứng của quý vị.
- Khi khám xong, quý vị có thể mặc quần áo lại.