Chia sẻ
HỘI CHỨNG HẬU COVID - THÔNG TIN DÀNH CHO NHỮNG NGƯỜI TỪNG NHIỄM COVID-19
By Victoria Healthcare 03 Tháng 11 2021
1. HỘI CHỨNG HẬU COVID LÀ GÌ?
- Hội chứng hậu Covid hay còn gọi là Hội chứng Covid kéo dài, Covid mạn tính, Biến chứng sau nhiễm Covid-19 (hiện nay chưa có tên chính thức)
- Hội chứng hậu Covid được định nghĩa là tình trạng xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu các triệu chứng của COVID-19 và kéo dài ít nhất 2 tháng và không thể giải thích bằng các chẩn đoán khác.
- Về thời gian:
• COVID-19 cấp tính: các dấu hiệu và triệu chứng của COVID-19 trong tối đa 4 tuần.
• COVID-19 tiếp diễn: các dấu hiệu và triệu chứng của COVID-19 từ 4 đến 12 tuần.
• Hội chứng sau COVID-19: các dấu hiệu và triệu chứng phát triển kéo dài hơn 12 tuần và không được giải thích bằng chẩn đoán khác.
2. HỘI CHỨNG HẬU COVID BIỂU HIỆN NHƯ THẾ NÀO?
- Hội chứng hậu Covid có biểu hiện rất đa dạng và thường có ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.
- Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
Mệt mỏi hay cảm giác yếu sức (gặp ở 2/3 bệnh nhân)
Khó thở, nhất là khó thở khi gắng sức
Ho kéo dài
Đau ngực hay khó chịu vùng ngực
- Các triệu chứng ít gặp hơn: nhức đầu, suy giảm trí nhớ, mất tập trung, chóng mặt, choáng váng, tim đập nhanh, đau khớp, đau cơ, mất mùi vị, rối loạn tiêu hóa, ăn kém, mất ngủ, rụng tóc.
- Các triệu chứng có thể mới khởi phát sau khi đã hồi phục sau đợt COVID-19 cấp tính hoặc kéo dài từ đợt bệnh ban đầu. Các triệu chứng cũng có thể dao động hoặc tái phát theo thời gian.
- Theo các nghiên cứu ở Trung Quốc trên 50% bệnh nhân có suy giảm chức năng hô hấp sau 30 ngày, ở Đức 78% bệnh nhân ghi nhận có vấn đề về tim mạch sau 2-3 tháng.
3. TẠI SAO HỘI CHỨNG HẬU COVID LÀ MỘT VẤN ĐỀ SỨC KHOẺ ĐÁNG QUAN TÂM?
- Tùy vào nghiên cứu ở các quốc gia, có khoảng 1/3 đến 4/5 bệnh nhân mắc ít nhất một trong các triệu chứng của hội chứng hậu Covid sau 4 tuần nhiễm bệnh.
- Những triệu chứng của hội chứng hậu Covid tuy không có nguy cơ gây tử vong nhưng sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu trong một khoảng thời gian (thường là 3-6 tháng, có thể kéo dài đến 12 tháng) sau khi bệnh Covid-19, gây ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày của bệnh nhân, làm sụt giảm nghiêm trọng chất lượng sống của bệnh nhân hậu Covid.
- Theo nghiên cứu, khoảng 40-60% bệnh nhân Covid-19 không thể trở lại các hoạt động sống bình thường sau khi xuất viện. Đối với bệnh nhân Covid-19 nhẹ (điều trị tại nhà) cũng có khoảng 30-40% bệnh nhân không thể trở lại tình trạng sức khỏe ban đầu và bị suy giảm chất lượng cuộc sống.
4. NHỮNG ĐỐI TƯỢNG NÀO DỄ MẮC PHẢI HỘI CHỨNG HẬU COVID?
- Đối tượng nữ sẽ có nguy cơ hơn nam, thường gặp ở tuổi trung niên và lớn tuổi (trên 35 tuổi), và có thể gặp cả ở trẻ em.
- Mặc dù bệnh Covid-19 mức độ nặng để lại nhiều di chứng tàn phá cơ thể hơn, tuy nhiên không có sự tương quan chính xác giữa mức độ bệnh Covid-19 và mức độ của hội chứng hậu Covid. Do đó nhóm đối tượng được chẩn đoán mắc bệnh Covid-19 nhẹ cũng có thể bị tác động bởi hội chứng hậu Covid, hay nói cách khác ai cũng có nguy cơ mắc hội chứng hậu Covid.
5. VÌ SAO BỆNH NHÂN HẬU COVID CẦN PHẢI ĐƯỢC KIỂM TRA SỨC KHOẺ?
- Dù đa số bệnh nhân Covid-19 bị tổn thương về tinh thần nhưng cần phải khẳng định, hội chứng hậu Covid là một hội chứng thực thể, xảy ra do những rối loạn bên trong cơ thể chúng ta, chứ không phải đơn thuần chỉ là vấn đề tâm lý hay do bệnh nhân "tưởng tượng" ra.
- Hội chứng hậu Covid do nhiều cơ chế gây ra, triệu chứng đa dạng và không giống nhau ở các bệnh nhân.
- Bệnh lý Covid-19 không chỉ ảnh hưởng lên phổi mà là bệnh lý tác động đa cơ quan: hệ hô hấp, tim mạch, thần kinh, thận, gan... Hiện nay chúng ta vẫn chưa xác định được những bệnh nhân Covid nào có nguy cơ mắc hội chứng hậu Covid, do đó bệnh nhân hậu Covid cần được kiểm tra sức khỏe và theo dõi kỹ.
6. BỆNH NHÂN NÊN ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ NHỮNG GÌ VÀ ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ RA SAO?
- Do bệnh lý Covid-19 có thể tác động lên nhiều cơ quan khác nhau nên bệnh nhân cần được đánh giá và kiểm tra tổng quát, toàn diện.
- Tùy theo những rối loạn của bệnh nhân hậu Covid, tùy vào triệu chứng của bệnh nhân, việc điều trị sẽ tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống, từng bước đưa bệnh nhân trở về cuộc sống bình thường như trước Covid-19.
Tổng hợp và Biên soạn: Bs. Nguyễn Lê Thành Tân - CK Nội Hô hấp