Tính chất của khối u có xu hướng thay đổi theo nhóm tuổi.

Ở trẻ sơ sinh, dưới các nội tiết hormon từ mẹ có thể kích thích sự phát triển của u nang trong vài tháng đầu đời. Những ảnh hưởng này rất hiếm.

Ở tuổi dậy thì, máu kinh tích tụ lại có thể tạo thành khối choáng chỗ tại âm đạo do đường ra bị tắc nghẽn. Nguyên nhân thường là do màng trinh không có chỗ thoát máu kinh; các nguyên nhân khác bao gồm dị tật bẩm sinh của tử cung, cổ tử cung, hoặc âm đạo.

Ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nguyên nhân phổ biến nhất của sự giãn nở tử cung là do mang thai mà không để ý. Một nguyên nhân phổ biến khác là u xơ Các khối u phần phụ thường gặp nhất bao gồm có các nang noãn tồn dư ( thường từ 5 đến 8 cm) những nang này phát triển bình thường nhưng không phóng noãn được (được gọi là nang buồng trứng cơ năng). Những nang này thường tự mất đi trong vòng vài tháng. Các khối u phần phụ có thể là kết quả của chửa ngoài tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư ống dẫn trứng, u lành tính (ví dụ nang bì buồng trứng lành tính) , hoặc ứ nước vòi tử cung lạc nội mạc tử cung có thể gây ra tại một hoặc nhiều khối u ở bất kỳ vị trí nào tại tiểu khung, thường ở buồng trứng.

Ở phụ nữ mãn kinh,các khối u có nhiều khả năng là ác tính Nhiều khối u buồng trứng lành tính (ví dụ, u lạc nội mạc tử cung hay u cơ} phụ thuộc vào nội tiết của buồng trứng nên thường ít khi xuất hiện nếu như đã mãn kinh.

Khảo sát tiền sử y khoa chung và tiền sử phụ khoa tổng quát

Chảy máu âm đạo và đau vùng chậu : Thai ngoài tử cung hoặc hiếm hơn là bệnh nguyên bào nuôi

Đau bụng kinh : lạc nội mạc tử cung hoặc u xơ tử cung

Ở những cô gái trẻ, dậy thì sớm: u buồng trứng nam tính hoá hoặc nữ tính hoá

Ở phụ nữ có tính cách hơi hướng nam tính: khối u buồng trứng nam tính hoá

Rong kinh, rong huyết hay chảy máu sau mãn kinh: Khối u buồng trứng nữ tính hoá

Trong khi khám tổng quát, bác sĩ sẽ tìm kiếm các dấu hiệu không phải các rối loạn phụ khoa ( như rối loạn nội tiết) hay bụng có dịch cổ chướng Khám phụ khoa toàn diện được thực hiện.

Dễ nhầm khi phân biệt giữa tử cung và khối u ở phần phụ Lạc nội mạc tử cung thường gây nên các khối ở phần phụ Lạc nội mạc tử cung tiến triển muộn có thể tạo thành khối ở cùng đồ sau dính không di động Ung thư phần phụ, các nang lành tính( ví dụ các nang bì lành tính) hay các khối u phần phụ do chửa ngoài tử cung thì thường di động. Ứ nước vòi trứng thường gây nặng bụng, căng tức, không di động và đôi khi ở cả hai bên.

Ở bé gái khi vùng tiểu khung có khối bất thường có thể sờ thấy ở bụng vì khung chậu quá nhỏ để chứa một khối u lớn.

Nếu sự hiện diện hoặc nguồn gốc (phụ khoa hoặc không phụ khoa) của một khối không thể được xác định khi khám lâm sàng, lúc này bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm. Thông thường, siêu âm vùng chậu được thực hiện trước.

Nếu siêu âm không mô tả rõ kích thước, vị trí, và tính cất mật độ khối u thì các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác có thể được thực hiện như CT , MRI ….

Các khối u buồng trứng có nghi ngờ ác tính trên phim chụp như bề mặt sù sì hay có hình dạng bất thường, không đều thì bác sĩ sẽ chỉ định lấy dịch xét nghiệm hoặc sinh thiết mô

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được thử thai; nếu kết quả là dương tính thì siêu âm hoặc các biện pháp chẩn đoán hình ảnh khác không phải lúc nào cũng cần thiết trừ khi nghi ngờ mang thai ngoài tử cung.

Ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, các u nang cơ năng, thành mỏng, kích thước từ 5-8 cm (thường là các nang noãn tồn dư) thì không cần xét nghiệm thêm trừ khi chúng vẫn tồn tại sau 3 chu kỳ kinh nguyệt. hoặc đi kèm theo mức độ đau trung bình hoặc nặng>

Ở phụ nữ độ tuổi sinh đẻ, nguyên nhân phổ biến nhất gây tử cung to lên là mang thai; các nguyên nhân thông thường khác của khối u vùng chậu là u xơ và nang buồng trứng cơ năng.

Ở phụ nữ sau mãn kinh, các khối u lúc này nhiều khả năng bị ung thư.

Ở phụ nữ độ tuổi sinh đẻ, cần thực hiện thử thai

Nếu khám lâm sàng không đưa ra được kết luận, bác sĩ thưởng cho thực hiện xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh; thông thường, siêu âm vùng chậu được ưu tiên chỉ định thực hiện trước.

(Bài viết của sử dụng hình ảnh từ Shutterstock)