Bệnh tay chân miệng là gì — Bệnh tay chân miệng là một dạng viêm nhiễm gây ra lở loét ở vùng miệng, trên bàn tay, chân, mông và đôi khi là ở vùng kín. Một loại viêm nhiễm tương tự gọi là bệnh "Herpangina" gây ra cơn đau ở vùng bên-trong-miệng. Hầu như cả hai loại viêm nhiễm này thường ảnh hưởng đến các bé, và người lớn cũng có khi bị nhiễm. Tuy mục này nói về bệnh tay chân miệng, nhưng bệnh herpangina cũng có chung cách điều trị nên chúng tôi xin phép được bổ sung thêm.

Bệnh tay chân miệng  thường tự hết trong vòng 2-3 ngày. Tuy nhiên, bệnh này vẫn có phương thức điều trị từ khi có biểu hiện bệnh.

Triệu chứng của bệnh tay chân miệng ra sao? — Triệu chứng chính là những vết lở loét hình thành ở vùng miệng, trên bàn tay, bàn chân, mông và đôi khi là ở vùng mang tả. Các vết lở này có thể nhìn giống y như những đốm màu đỏ, vết sưng hoặc mụt nước. Vết lở trong miệng gây ra cơn đau khi thực hiện động tác nuốt. Còn vết lở trên bàn tay và bàn chân gây đau buốt. Vết lở có thể gây đau ở một vài vùng. Không phải ai bị bệnh này cũng phát ở cả 3 vùng tay, chân và miệng. 
Người bệnh có đôi khi còn bị phát sốt do sự viêm nhiễm này.

Bệnh tay chân miệng lây lan như thế nào? — Virus gây ra bệnh tay chân miệng có thể di chuyển trong các loại dịch-chất lỏng ở cơ thể của người nhiễm bệnh như: 

•  Nước - dịch nhầy ở mũi
•  Nước bọt
•  Dịch chảy ra từ vết lở loét
•  Đường ruột

Những người mắc bệnh tay chân miệng có thể nhanh chóng lan truyền mầm bệnh trong tuần đầu tiên bị nhiễm. Khi các triệu chứng bệnh không còn, virus gây bệnh vẫn an cư trong cơ thể trong nhiều tuần hoặc có khi nhiều tháng.
Có xét nghiệm nào phát hiện ra nhiễm bệnh tay chân miệng hay không? — Có, nhưng không cần thiết phải làm. Bác sĩ vẫn sẽ chẩn đoán ra bệnh sau khi xem xét các triệu chứng bé mắc phải và có chỉ định xét nghiệm khi cần.  
Tôi có nên nhờ bác sĩ tư vấn qua điện thoại hay không? — Bạn nên gọi ngay cho bác sĩ nếu bé uống ít nước hơn bình thường và khi bạn thấy tã bé vẫn khô sau 4-6 tiếng (đối với bé sơ sinh và trẻ nhỏ) hoặc không đi tiểu sau 6-8 tiếng (với trẻ lớn). Bạn cũng nên gọi báo cho bác sĩ điều trị bé trong trường hợp tình trạng của bé trở nặng hoặc không khá hơn sau vài ngày.

Bệnh tay chân miệng được điều trị như thế nào? — Sự viêm nhiễm này không cần điều trị, thường nó sẽ tự hết trong vài ngày. Nhưng cơn đau ở trẻ có thể dùng thuốc không kê đơn như thuốc có thành phần acetaminophen hoặc paracetamol (ví dụ như thuốc Panadol) hoặc ibupropfen (như thuốc Advil, Motrin) để giảm đau. Đừng có bao giờ cho trẻ dưới 18 tuổi uống aspirin nếu bạn muốn điều trị tình trạng nhiễm siêu vi. Đối với các bé ở độ tuổi này, aspirin có thể gây ra tình trạng sức khỏe trầm trọng mang tên hội chứng Reye.
Vết lở trong miệng gây đau khi làm động tác nuốt, cho nên một số bé có thể không ăn uống gì được cho nênb bạn hãy bảo đảm là bé uống đủ nước nếu không muốn bé lâm vào tình trạng mất nước. Ăn thức ăn lạnh như kem làm từ đá (kem que) hoặc kem làm từ bột kem (kem hủ) có thể làm hạn chế cơn đau. Dùng thức ăn mềm như bánh dạng xốp (pudding) và thạch cũng hỗ trợ việc ăn do dễ nuốt.
Bệnh tay chân miệng có thể được phòng tránh không? — Được. Việc quan trọng nhất bạn có thể ngăn ngửa sự lây lan là rửa tay bằng xà bông và nước hoặc nước rửa tay, bạn thậm chí vẫn tiếp tục thực hiện việc này khi trẻ đã cảm thấy khỏe hơn. Bạn nên giáo dục trẻ nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh. Việc không kém phần quan trọng nữa là bạn nên giữ cho nhà cửa sạch sẽ cũng như làm sạch mặt bàn, đồ chơi và những thứ trẻ có thể chạm vào.
Nếu trẻ bị tay chân miệng và bị sốt, vết lở loang rộng, chảy nước miếng nhiều, hoặc không thấy khỏe như ngày thường, bạn hãy để cháu ở nhà chứ đừng đưa đến trường hay nhà giữ trẻ. 

Nguồn: uptodate.com