Hầu hết UTĐTT đều phát triển từ polyp tiền ung thư (mô tế bào tăng trưởng bất thường) trong đại tràng hoặc trực tràng. Các xét nghiệm sàng lọc có thể phát hiện polyp tiền ung thư nhằm loại bỏ trước khi chúng trở thành ung thư. Các xét nghiệm sàng lọc cũng có thể giúp phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm giúp việc điều trị đạt hiệu quả tốt nhất.

Khuyến cáo tầm soát

Tầm soát định kỳ, bắt đầu từ 45 tuổi, là chìa khóa để ngăn ngừa và phát hiện sớm UTĐTT. Nhóm chuyên trách dịch vụ dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) khuyến nghị:

• Người lớn từ 45 đến 75 tuổi nên được sàng lọc tầm soát ung thư đại trực tràng.
• USPSTF còn khuyến nghị người lớn tuổi từ 76 đến 85 nên trao đổi với bác sĩ để tầm soát.

USPSTF khuyến nghị một số chiến lược sàng lọc ung thư đại trực tràng, bao gồm xét nghiệm phân, nội soi đại tràng xích-ma, nội soi đại tràng và chụp CT (nội soi đại tràng ảo). 

Khi nào tôi nên bắt đầu được sàng lọc?

Hầu hết mọi người nên bắt đầu sàng lọc ung thư đại trực tràng ngay sau khi bước sang tuổi 45, sau đó tiếp tục sàng lọc đều đặn định kỳ. Tuy nhiên, bạn có thể cần được kiểm tra sớm hơn 45 tuổi, hoặc thường xuyên hơn những người khác, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ:

• Bệnh viêm ruột như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.
• Tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng.
• Hội chứng di truyền như polyp tuyến gia đình (FAP) hoặc ung thư đại trực tràng không đa nang di truyền (hội chứng Lynch).
• Nếu bạn nghi ngờ mình có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, hãy trao đổi với bác sĩ các câu hỏi hỏi sau để có kế hoạch tầm soát phù hợp:
  Khi nào bắt đầu sàng lọc.
  Xét nghiệm/ phương pháp nào phù hợp với bạn.
  Thời gian bạn cần tầm soát định kỳ bạn là bao lâu/ lần

Các triệu chứng thường gặp

Polyp đại trực tràng (sự phát triển mô bất thường ở thành đại tràng hoặc trực tràng có thể gây ung thư nếu không được loại bỏ) và ung thư đại trực tràng không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Người bị bị polyp hoặc ung thư đại trực tràng có thể không có dấu hiệu nhận biết. Đó là lý do tại sao việc tầm soát sàng lọc ung thư đại trực tràng định kỳ là rất quan trọng.
Các triệu chứng có thể giúp bạn nhận biết nguy cơ bao gồm:
- Sự thay đổi trong thói quen đi cầu.
- Máu trong phân
- Tiêu chảy, táo bón, hoặc cảm giác đi cầu không hết phân
- Đau bụng, đau dữ dội hoặc đau quặn bụng không dứt.
- Sụt cân không rõ lý do

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số kể trên, hãy trao đổi ngay với bác sĩ. Chúng cũng có thể được gây ra bởi một nguyên nhân khác không phải ung thư. Cách duy nhất để xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng này là gặp bác sĩ.

(Nguồn: Nhóm chuyên trách dịch vụ dự phòng Hoa Kỳ - USPSTF)

Hiệu đính bài viết: BS Nguyễn Vĩnh Tường, Nhà đồng sáng lập/ Giám Đốc Y Khoa/ Bác sĩ chuyên khoa Nội soi - Tiêu hoá - Gan Mật Hệ thống Phòng khám Đa khoa Victoria Healthcare.